De energiemarkt verandert razendsnel. We verbruiken niet alleen anders, we produceren ook steeds vaker zelf energie via zonnepanelen of warmtepompen. In een appartementsgebouw brengt dat specifieke uitdagingen en kansen met zich mee, zoals slimme meters en energiedelen.
Wat is een slimme meter?
Sinds 1 juli 2019 plaatst Fluvius stelselmatig slimme meters in Vlaanderen. Bij nieuwbouw, ingrijpende renovaties of de installatie van zonnepanelen is de plaatsing van zo’n slimme meter verplicht.
Een slimme meter is een digitale elektriciteits- en/of gasmeter die:
- automatisch meterstanden doorstuurt naar Fluvius;
- je verbruik (en injectie) meet op kwartierbasis;
- interactief is: je kan je verbruik opvolgen via apps of portalen;
- nodig is voor nieuwe energiemodellen zoals dynamische tarieven of energiedelen.
Wat is energiedelen?
In Vlaanderen is het delen van energie binnen een VME wettelijk mogelijk sinds juli 2022. Energiedelen betekent dat iemand die stroom produceert, het teveel aan stroom mag delen met anderen of jezelf.
In het geval van een mede-eigendom gaat het hier vaak over gemeenschappelijke zonnepanelen op het dak van het appartementsgebouw. De opgewekte energie wordt verdeeld over de privatieve eenheden via een verdeelsleutel of gemaakte afspraken.
Er zijn verschillende manieren van energiedelen binnen hetzelfde gebouw. Voor gebouwen voor privatief gebruik heb je energiedelen onder mede-eigenaars of energiedelen via de VME.
Energiedelen onder mede-eigenaars
Wanneer verschillende eigenaars gezamenlijk investeren in zonnepanelen, zal de opgewekte energie verdeeld worden onder dezelfde eigenaars. Wie hoeveel van de opgewekte energie krijgt, zal afhangen van de oorspronkelijke investering.
Bijvoorbeeld: Tim, Marilyn en Laura investeren in zonnepanelen op het gemeenschappelijk dak van het appartementsgebouw. Tim investeert 50%, Marilyn 30% en Laura 20%. De energie zal dan ook volgens dezelfde verdeling verdeeld worden, tenzij er andere afspraken werden gemaakt.
Energiedelen via de VME
Steeds meer VME’s investeren in zonnepanelen om de zelf opgewekte stroom te delen of te verkopen aan mede-eigenaars of huurders van het appartementengebouw. De investering van de zonnepanelen is zo op kortere termijn terugverdiend en bouwt de VME geleidelijk ook reserves op voor toekomstige renovaties.
Er zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. Zo moeten er slimme meters geplaatst zijn bij alle deelnemende eenheden en is het deelnemen vrijwillig. Ook moet de VME een centrale injectiecontract afsluiten voor de zonnepanelen. De verdeling van de opgewekte energie gebeurt via een verdeler (vaak de syndicus), volgens een vooraf bepaald verdeelsleutel (bv. volgens verbruik, aandeel in de VME, of vaste ratio’s).
De wet voorziet dat de beslissing om energiedelen toe te passen in de VME moet worden genomen via de algemene vergadering, met een meerderheid van 3/4e van de stemmen.
Technische kant: wat is er nodig?
Voor energiedeling zijn deze componenten cruciaal:
- slimme digitale meters bij elke deelnemer incl. de gemeenschappelijke delen
- zonnepanelen op het gemeenschappelijk dak
- centrale omvormer en injectiepunt
- contract met een energieleverancier voor de VME
- verdelingssoftware of -dienst die energieverdeling opvolgt en verdeelt
Steeds meer leveranciers bieden tools aan die automatisch het energiegebruik en de verdeling berekenen, zodat eigenaars precies weten hoeveel eigen zonne-energie ze gebruiken én hoeveel ze nog van het net afnemen.
Voordelen en nadelen
Voordelen:
- Je gebruikt meer zelf opgewekte energie waardoor de energiefactuur daalt.
- Door een betere benutting van de zonnepanelen stroomt de overige stroom niet terug naar het net.
- Het gebouw stijgt in waarde.
- Je VME wordt een actieve energiebeheerder waardoor er meer autonomie is.
Nadelen:
- Het is een grotere investering en vergt wel wat organisatie voor het plaatsen van de slimme meters en het opstellen van duidelijke afspraken.
- Er is een complexere administratie waarbij de syndicus of een externe partij energiestromen moet verdelen en communiceren
- Niet alle eigenaars doen mee waardoor er soms conflicten ontstaan bij nieuwe eigenaars.
- Vaste kosten moeten correct verdeeld worden, ook voor niet-deelnemers.
Ontdek ook de wetgeving voor stekker-zonnepanelen en plug-and-play thuisbatterijen in België.
Wil je dit artikel als bron vermelden? Gebruik dan:
Luyckx, S. (2025, 15 mei). Slimme meters en energiedelen in je appartementsgebouw. Appartement.be. Geraadpleegd op (datum XX/XX/202X), van https://www.appartement.be/slimme-meters-en-energiedelen/
